افزایش سهم حملونقل ریلی به ۳۰ درصد از کل بازار حمل کشور، یکی از مهمترین راهکارهای بهبود معیشت مردم و کاهش هزینههای اقتصادی در کشور به شمار میرود.
حملونقل ریلی به دلیل ماهیت ایمن، مقرونبهصرفه، پایدار و کمهزینه، نقشی کلیدی در کاهش قیمت کالاها، افزایش ثبات بازار، و توسعه مناطق کمتر برخوردار دارد. در ادامه، اثرات این تحول ملی بر معیشت مردم بررسی میشود.
۱. کاهش هزینه تمامشده کالاها و تأثیر بر سفره مردم
حملونقل ریلی بهطور متوسط بین ۳۰ تا ۵۰ درصد ارزانتر از حمل جادهای است. با افزایش سهم ریلی به ۳۰ درصد، بخش قابلتوجهی از کالاهای اساسی(مانند گندم، برنج، شکر، نهادههای دامی، سیمان، فولاد و محصولات کشاورزی) با هزینه کمتر جابهجا میشوند. این کاهش هزینه مستقیماً باعث کاهش قیمت تمامشده کالا در بازار شده و فشار قیمتی بر خانوارها را کاهش میدهد. هرچه حمل کالا ارزانتر انجام شود، قدرت خرید مردم افزایش مییابد و کیفیت معیشت بهبود پیدا میکند.
۲. پایداری زنجیره تأمین و جلوگیری از گرانیهای ناگهانی
ریل برخلاف جاده کمتر تحتتأثیر ترافیک، تصادفات، کاهش عرضه سوخت، شرایط آبوهوایی و نوسانات قیمت سوخت قرار میگیرد. وقتی ۳۰درصد حمل کشور ریلی باشد، تحویل کالاها منظمتر و پایدارتر میشود و بازار از شوکهای قیمتی ناشی از کمبود کالا محافظت میگردد. این پایداری، یکی از عوامل اصلی ثبات قیمتها و کاهش تورم است.
۳. کاهش مصرف سوخت و تأثیر بر اقتصاد ملی و قیمتها
قطارها تا ۷ برابر کارآمدتر از کامیونها هستند. انتقال بار از جاده به ریل باعث کاهش چشمگیر مصرف سوخت و هزینههای انرژی میشود. کاهش مصرف سوخت به معنی کاهش فشار بر بودجه دولت، کاهش نیاز به واردات یا تخصیص یارانه بیشتر، و در نتیجه ثبات بیشتر در بازار سوخت و حملونقل است. این موضوع در نهایت به کاهش قیمت کالاها و جلوگیری از افزایش تورم عمومی کمک میکند.
۴. کاهش ترافیک و هزینههای اجتماعی
با انتقال بخشی از بار از جاده به ریل ترافیک کاهش مییابد و به دنبال آن زمان سفر مردم کمتر میشود، خسارتهای ناشی از تصادفات کاهش مییابد، هزینههای بیمه، تعمیرات و زمان از دسترفته پایینتر میآید. این موارد مجموعهای از صرفهجوییهای مستقیم و غیرمستقیم را ایجاد میکنند که به شکل قابللمس، در زندگی و بودجه خانوارها تأثیر مثبت میگذارد.
۵. ایجاد اشتغال پایدار
توسعه ریلی اشتغال مستقیم و غیرمستقیم بزرگی ایجاد میکند. استخدام در تعمیر، نگهداری، بهرهبرداریتوسعه صنایع وابسته مانند فولاد، ساخت قطعه، کارخانجات واگنسازیایجاد فرصتهای جدید لجستیکی و سرمایهگذاری اشتغال پایدار یکی از مهمترین عوامل بهبود معیشت و افزایش رفاه مردم است.
۶. توسعه مناطق کمتر برخوردار و کاهش نابرابری
بسیاری از مسیرهای ریلی از مناطق محروم و کمبرخوردار عبور میکنند. افزایش سهم حملونقل ریلی باعث رونق اقتصادی در این مناطق شده و قیمت کالاها را کاهش میدهد، دسترسی مردم را به بازارها و خدمات افزایش میدهد و سرمایهگذاری صنعتی را تسهیل میکند این موضوع در کاهش نابرابری اقتصادی تأثیر مستقیم دارد.
چند کشور جهان سهم قابل توجهی از حمل بار خود را از طریق ریل جابهجا میکنند؛ از جمله روسیه و کشورهای CIS که در آنها سهم ریلی بار بالای 80٪ دارند. در مقابل، چین و هند با وجود ظرفیت بالای تاریخی، در حال حاضر سهم ریلی بارشان به ترتیب حدود ۳9–۳4٪ و ۲5–۲0٪ است. چین همچنان از سیاست انتقال بار به ریل استفاده میکند و هند با پروژههای کریدورهای باری مجزا در تلاش برای افزایش سهم ریلی بار و ارتقای کارایی حملونقل است. شرکت راهآهن حملونقل پیشرو در تحقق هدف ۳۰ درصد و بهبود معیشت مردم، یکی از ستونهای اصلی تحقق این هدف ملی است.
این شرکت با برنامهریزی استراتژیک برای افزایش ظرفیت حمل، نوسازی ناوگان، ارتقای زیرساختها، کاهش زمان سیر، دیجیتالیسازی فرایندها، و توسعه مراکز تعمیراتی و لجستیکی تخصصی، استراتژی انتقال بار از جاده به ریل را پیگیری می کند.
راهآهن حملونقل پیشرو با پذیرش مسئولیت اجتماعی خود، در کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی، ایجاد اشتغال پایدار و افزایش ایمنی حملونقل نقشآفرینی میکند.همچنین با ارائه خدمات مقرونبهصرفه به معادن، صنایع، و شبکه توزیع کشور، مستقیماً در کاهش هزینه تمامشده کالاها و بهبود معیشت خانوادهها سهیم است.هدف این شرکت به عنوان بازیگر کلیدی توسعه حملونقل ریلی کشور پشتیبان از حمل و نقل ریلی برای دستیابی به سهم ۳۰ درصدی از سبد حملونقل است. هدفی که تحقق آن به معنای ثبات قیمتها، رشد اقتصادی و آینده بهتر برای مردم ایران خواهد داشت.
مهندس مجید محرمی
مشاور برنامه ریزی و توسعه کسب و کار شرکت راه آهن حمل و نقل
